ZARFLAR (BELİRTEÇLER)

20 Temmuz 2009 tarihinde tarafından eklendi.

Fiiller, fiilimsileri, sıfatları ya da kendi cinsinden sözcükleri soru, mikatr, zaman, yer-yön, vasıta şeklinde niteleyen/ niceleyen sözcüklere zarf denir.
Örnek: Babam bu konuşmayı iyi hazırladı.
                                               Zarf     Fill
Babam bu konuşmaya iyi hazırlanıp gitti.
                                   Zarf    Fiilimsi
Babam bu konuşmaya çok iyi hazırlandı.
                                   Zarf Zarf     Fiil
Babam çok iyi bir adamdır.
          Zarf Sıfat        İsim

ZARF ÇEŞİTLERİ

A. DURUM ZARFLARI
Durumca fiilleri veya fiilimsileri niteleyen zarflardır. Fiillere veya fiilimsilere soracağımız, “Nasıl…?” sorusunun karşılığıdır.
Örnek: Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
                  Zarf                Fiil
Olanları bana güzelce anlattı.
                        Zarf       Fiil
Güzelce çalışıp bu soruyu çözmelisin.
  Zarf      Fiilimsi
Heyecanlı davranarak onları şüphelendirme.
   Zarf             Fiilimsi
Not: Zarflar sıfatlar gibi niteledikleri sözcüklerin hemen önünde bunmak zorunda değildir.
Kahkahayla başından geçenleri bize anlattı.
Zarf                                                   Fiil
Anmalısın sen de benim ismimi sevgiyle.
    Fiil                                               Zarf

B. ZAMAN ZARFLARI
Yüklemi zamanca tamamlayan sözcüklerdir. Yükleme soracağımız “Ne zaman…?” sorusunun karşılığıdır.
Ben de seni arayacaktım bugün.
                          Fiil         Zam. Z.
Yarın arkadaşlarla sinemaya gideceğiz.
Zaman Z.                                   Fiil
Gelecek yıl tatile çıkarız.
Zaman Z.                  Fiil
Az önce annemi aradım.
Zaman Z.                Fiil
Not: 1. Türkçede zarflar çekim eki aldıklarında isimleşirler. Ancak zaman zarfları bu kurala uymaz.
Sabahtan gördüm seni.
 Zaman Z.      Fiil
Akşama hazırlıkları tamamlarım.
Zaman Z.                        Fiil
2. Eklerle de zaman anlamı sağlanabilir.
Ben çocukken onu çok severdim.
         Zaman Z.                   Fiil

Eve geldiğimde o uyuyordu.
      Zaman Z.                Fiil
3. Zaman bildiren kini sözcükler isim olarak karşımız çıkabilir. Bunları tespit etmenin en kolay yolu öncelikle özneyi bulmak, ardından zaman zarfını aramaktır.
Gece yine benimle tartıştı.
Zaman Z.                   Fiil
Gece, bir kez daha çirkin yüzünü gösterdi.
İsim                                                Fiil
Yarın bizim işimizle ilgilenecek.
Zaman Z.                          Fiil
Yarın, insanlara hep ümit ışığı dağıtıyor.
İsim                                               Fiil
4.
Artık = bundan sonra = ZARF

Artık sevmeyeceğim.
Zaman z.        Fiil
Seninle konuşmak istemiyorum artık.
                                     Fiil         Zam. Z.
Artık ekmekleri kapıcıya ver.
Sıfat         İsim                 Fiil
Artık, ekmekleri kapıcıya ver.
Zarf                                   Fiil

C. YER-YÖN ZARFLARI
Yer-yön bakımından fiilleri ya da fiilimsileri tamamlayan sözcüklerdir. “Nere…?” sorusunun karşılığıdır.
İleri         gitti.
Aşağı      geldi.
Yukarı     çıktı.
İçeri        girdi.
Dışarı     çıktı.
Öte         gitti.
Zarf      Fiil
Not:1. Yer-yön zarfları çekim eki aldıklarından isimleşirler.
Babam arabayı ileri çekti.
                        Zarf    Fiil
Baban arabayı ileriye çekti.
                         İsim    Fiil
Konuklar yine dışarı çıktı.
                        Zarf    Fiil
Konuklar yine dışarıya çıktı.
                           İsim     Fiil
Artık biz de yukarı çıkalım
                      Zarf      Fiil
Annem yukarıyı temizlemez.
                İsim          Fiil
2. Yer-yön bildiren kimi sözcükler sıfat durumunda da karşımıza çıkabilirler.
Yukarı mahallede oturan bu adam ileri fikirli biriydi.
   sıfat        İsim                                  Sıf.      İs.

D. İŞARET (GÖSTERME) ZARFLARI “İŞTE”
İşte
babamlar da geliyor.
İş. z.
İşte şimdi buldum.
İş. Z.

E. AZLIK-ÇOKLUK (MİKTAR) ZARFLARI
Azlık-çokluk bakımından fiilleri, fiilimsileri, zarfları ya da sıfatların miktarını belirten sözcüklerdir. Yukarıdaki sözcük türlerine soracağımız “Ne kadar…?” sorusunun karşılığıdır.
Fiileri: Bu sınava çok çalıştım.
Akşama biraz yoruldum.
Bugün niye az uyudun?
Fiilimsileri: Çok çalışıp kendini yormamalısın.
                       Zr.   Fiilimsi
İşi biraz ciddiye alarak çalışmalısın.
      Zarf         Fiilimsi
Zarfları: Senin gibi iyi çalışmış. (EŞİTLİK)
                        Zarf  Zarf       Fiil
Senden daha iyi çalışmış. (ÜSTÜNLÜK)
            Zarf  Zarf    Fiil
En iyi o çalışmış. (EN ÜSTÜNLÜK)
Z.   Z.         Fiil
Pek,
Gayet iyi çalışmış. (AŞIRILIK)
Çok    Z.   Fiil
Zarf
Sıfatları:
Senin gibi çalışkan bir öğrenci. (EŞİTLİK)
                         Zarf      Sıfat
Senden daha çalışkan bir öğrenci. (ÜSTÜNLÜK)
                       Zarf              Sıfat
En çalışkan öğrenci. (EN ÜSTÜNLÜK)
Z.     Sıfat
Pek,
Gayet iyi çalışmış. (AŞIRILIK)
Çok   Z.      Fiil
Zarf

F. SORU ZARFLARI
Nasıl: Sınava nasıl çalıştın?
Ne kadar: Bugün ne kadar kazandın?
Ne zaman: Daima zarftır.
Baban ne zaman gelecek?
Ne:
Ne= Neden= Zarf

Sen ne ağlıyorsun gülüm?
Niçin: Daima zarftır.
Soruları niçin çözmedin?
Niye: Daima zarftır.
Arkadaşları niye çağırdınız?
Ne diye: Daima zarftır.
Sen ne diye bize gelmedin?
Neden:
Neden= Niçin = Zarf

Bu soruları neden düzenledin?
Neden bugün gelmiyor?

Neden= Neyden = Zamir

Cam neden yapılır? (Kumdan)
Bu duvarı neden yapmışlar) (Mermer tozundan)

ZARFLARIN YAPISI
A. BASİT ZARFLAR
Yapım eki alman karşımıza çıkan zarflardır.
B. TÜREMİŞ ZARFLAR
Akıl-lı davran.
Gül-erek anlatma şunu.
C. BİRLEİŞK ZARFLAR
Birleşik sözcük biçiminde oluşurlar.
Bir+az uyu. Bu+gün gel.
Nasıl(Ne+asıl) çalıştı. Niçin (Ne+için) gelmedi.
D. ÖBEKLEŞMİŞ ZARFLAR
Birkaç sözcüğün oluşturduğu zarflardır.
Evden çıkarken ona rastladım.
Zarf Öbeği                Fiil
Çanakkale’den İzmir’e geldiğimde ilk onunla tanıştım.
Zarf Öbeği                                                      Fiil
Not: Adlaşmış sıfatları niteleyen sözcükler zarftır.

Çok yaşlılarla çalışmam.
Az konuşanları işten çıkar.
Zr.      Ad. Sıf.

Etiketler:

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Yorum Yaz

Şu Sayfamız Çok Beğenildi
Şiirde Ölçü (Vezin)